Wina Toskanii

Trzy oblicza sangiovese

Chianti, Chianti Classico, Brunello czy Morellino di Scansano, każdy z nas słyszał na pewno kiedyś te słowa wypowiadane często z nabożną niemal czcią. Dla laików mogą to być tajemnicze lub niewiele mówiące nazwy, dla miłośników wina natomiast każda z nich jest obietnica przyjemności dla ducha, ale przede wszystkim dla podniebienia! Przyjrzyjmy im się zatem z bliska. Wszystkie pochodzą z Toskanii. Toskania zaś to jeden z trzech, po Piemoncie i Veneto, najważniejszych jeśli chodzi o wina regionów włoskich. Az 11 rodzajów win może poszczycić się najwyższą denominacją DOCG, a 41 typów posiada denominację DOC.

Przyjrzyjmy się najpierw samemu regionowi. 67% ogólnej powierzchni to wzgórza, 25% to góry i tylko pozostałe 8% stanowią niziny. Wynikają z tego różnice klimatyczne, a obydwa te czynniki razem wpływają w znaczący sposób na smak produkowanych tam produktów, w tym oczywiście win. I stąd mimo że wszystkie wymienione przeze mnie na początku wina pochodzą z Toskanii, co więcej wyprodukowane są na bazie tego samego szczepu winogron, ich smak jest zupełnie inny. Składa się na to cala grupa czynników określanych francuskim mianem “terroir”. Chodzi oczywiście o ukształtowanie i budowę terenu, położenie winnicy, warunki klimatyczne, ale i o gromadzone przez pokolenia umiejętności, tradycje i zwyczaje, które sprawiają, że wino z określonego obszaru jest wyjątkowe, oryginalne, nie do odtworzenia gdzie indziej.

85% produkowanych w Toskanii win to wina czerwone i różowe. Króluje tutaj szczep sangiovese. Przedstawię go teraz w 3 odsłonach.

Chianti i chianti

Chianti to zarówno nazwa regionu, który rozciąga sie na południe od Florencji w kierunku Sieny i lekko na wschód w kierunku Arezzo jak i nazwa wina tutaj produkowanego (chianti classico).

Chianti Classico jest produkowane właśnie w tej najstarszej, historycznej strefie. Aby otrzymać denominację DOCG musi pochodzić z tego ściśle określonego obszaru i spełniać warunki opisane w dokumencie zwanym specyfikacją produktu. Najważniejszy to sam szczep: sangiovese, wino chianti classico składa się w minimum 80% właśnie z tego rodzaju winogron. Wino dojrzewa w beczkach przynajmniej 12 miesięcy, przy winach określanych jako “reserva” minimum to 24 miesiące z czego co najmniej 3 miesiące w butelce. Jaki jest tego efekt? Wino o rubinowym kolorze i intensywnym zapachu, który przywodzi na myśl fiołki, irysy, a potem dojrzałe owoce wiśni i jeżyny… Przy winach dojrzewających w drewnianych beczkach dochodzą do tego aromaty tytoniu, kakao czy wanilii.

Bukiet wina zależy tutaj naturalnie od terenu, z którego pochodzą winogrona, od położenia winnicy, ale i od sposobu i warunków winifikacji, a więc czy i jak długo dojrzewa w beczkach aluminiowych lub drewnianych, jeśli są one drewniane, to z jakiego drewna, czy były juz wcześniej używane…. Jak powiedziałam Chianti Classico to min. 80% sangiovese, czyli pozostaje wybór brakujących 20% spośród listy dopuszczonych szczepów. To juz od producenta zależy, które i w jakiej ilości wybierze otwierając tym samym drogę do rozlicznych mieszanek w celu uzyskania najlepszej jakości trunku.

Nie na wszystkich butelkach znajdziemy jednak określenie chianti classico, można zobaczyć chianti Rufina, chianti colli fiorentini czy tez chianti colli aretini… Otóż z czasem szczep sangiovese zaczął przynosić doskonale rezultaty również w innych miejscach w Toskanii i wyodrębniono (1932 rok) 7 podstref Chianti. Tutaj zawartość sangiovese jest nieco niższa, bo minimum wynosi 70%, a wino nabiera indywidualnego charakteru w zależności od tego czy pochodzi z terenów u podnóży Apeninow (chianti Rufina) czy tez z terenów nadmorskich (chianti colli pisani) oprócz wpływu wymienionych oczywiście wcześniej czynników…

Jak serwować wino chianti?

Podawać należy je w temperaturze 18-20°C. Na pewno nadaje się doskonale do mięs: wołowiny i wieprzowiny, mięs zarówno pieczonych jak i grillowanych. świetnie skomponuje się z lasagną lub makaronem “alla bolognese”. Natomiast chianti riserva będzie idealnie pasowało do dziczyzny.